نقوشی که غرور ملی را زنده نگه می‌دارند؛ پیروزی ایران بر امپراتور روم
خبر سفر ؛ راهنمای سفر به دل جاهای ناشناخته
گروه جامعه؛ در استان فارس به خصوص مجموعه تاریخی نقش رستم نقش برجسته‌های مهمی وجود دارد که هر کدام دارای یک قصه از یک رویداد تاریخی متعلق به پادشاهان ایرانی است. پادشاهانی که اتفاقات مهم را طوری ثبت و ضبط می‌کردند که برای سالیان سال بماند و مردم از آن مطلع شوند. یکی از آنها نقش برجسته معروف به شاپور و والرین است که در این گزارش به آن پرداخته می‌شود.
هر چند این روزها نقش رستم درگیر اتفاقات ناخوشایندی از جمله فرونشست هاست و هر سال که می‌گذرد این بحران عمیق‌تر می‌شود، اما فعالان میراث فرهنگی نگران هستند مبادا برای نقش برجسته‌های این مجموعه، اتفاقات غیرقابل جبرانی بیفتد با این حال متولیان میراث فرهنگی که به نظر می‌رسد در حل مشکل فرونشست‌ها در این مجموعه ناتوان شده‌اند، می‌گویند آسیبی به این نقش‌ها نمی‌رسد.
این درحالی است که یکی از همان نقش‌ها، کتیبه‌ای است که چند سال پیش رهبر معظم انقلاب اسلامی برای معرفی آن به گردشگران داخلی و خارجی تاکید کردند. این نقش برجسته غلبه شاپور ساسانی را بر والرین رومی نشان می‌دهد.
چند سال پیش صفحه اینستاگرامی منتسب به دفتر حفظ و نشر آثار حضرت آیت الله خامنه‌ای، همزمان با روز یونان در تقویم شمسی، بخشی از سخنان رهبر انقلاب اسلامی را درباره امپراتوری یونان و مجسمه زانو زدن امپراتور یونان مقابل پادشاه ایران بدین شرح منتشر کرد: «یک نفری برای من نقل می‌کرد، می‌گفت رفته بودیم یونان؛ ما را به مراکز گردشگری گوناگون می‌بردند و آنها را به ما نشان می‌دادند؛ از جمله به نقطه‌ای بردند، گفتند اینجا همان‌جایی است که سپاهیان ایرانی آمدند اینجا، از ما شکست خوردند.
مردم را به یک بیابان خالی می‌برند و نشان می‌دهند که اینجا آنجایی است که ایرانی‌ها در آن دوره لشکرکشی کردند و در اینجا شکست خوردند. یک فضای خالی را نشان می‌دهند، یک مدعای تاریخی را با یک فضای خالی اثبات می‌کنند.
خب، اینجا نزدیکی کازرون -آن‌طوری که شنیدم- مجسمه والرین است، امپراتور روم، که زانو زده در مقابل پادشاه ایران. خیلی خوب، اینجا را بروید نشان بدهید؛ این به آن در!»در همین راستا اداره کل میراث فرهنگی استان فارس در دوره مدیریت ثابت اقلیدی قصد داشت پویشی را به نام «این به اون در» راه اندازی کند به همین دلیل از کارهای انجام گرفته پیرامون آن در حاشیه سفر وزیر میراث فرهنگی به فارس رونمایی شد. این نام که برگرفته از فرمایشات اردیبهشت ماه ۱۳۸۷ رهبر معظم انقلاب در فارس است، می‌کوشد تا میراث کمتر شناخته شده ایرانی را به جهانیان و البته مردم کشور معرفی کند.
محمد ثابت اقلیدی مدیرکل سابق میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی فارس درباره این پویش گفته بود: برنامه ریزی شده تا آرایه‌هایی را با استفاده از مصالح عالی و با دید اینکه ماندگار شود، در سه شهر کازرون، داراب و مرودشت بسازیم.
محمد ثابت اقلیدی افزود: مذاکرات در این زمینه انجام شده و اداره کل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی نیز سهم خود را تأمین کرده است. بخش دیگر اجرایی کردن این پویش، ایجاد زیرساخت‌های گردشگری مرتبط با سنگ نگاره‌های والرین است.
به گفته ثابت اقلیدی قرار بود در تنگه چوگان و بی شاپور فارس مسیر دسترسی به این سنگ نگاره‌ها بهسازی شود و این آثار تاریخی به صورت مناسب نورپردازی شوند.
وی توضیح داد: بر اساس طرحی که همزمان با کمپین «این به اون در» رونمایی شد، قرار بود، جواهراتی مانند دست بند، گوشواره و گردنبند، محصولات صنایع دستی و پوشاک با طرح‌هایی از پیروزی تاریخی شاپور ساسانی بر شاه روم طراحی شود.البته چند ماهی از این رویداد گذشته و تغییراتی در مدیریت اداره میراث فرهنگی فارس رخ داده و هنوز این پویش نتوانسته جایگاه ویژه ای به دست آورد شاید نیاز است تا وزارت میراث فرهنگی توجه بیشتری به این پویش و معرفی نقش برجسته داشته باشد.
اما این نقش برجسته چیست و چرا مهم است؟
نبرد ادسا یکی از جنگ‌های معروف و مهم بین دو امپراطوری شرق «ساسانیان» و عرب «رومیان» در زمان خود و در دوران پس از آن بوده است. شاپور دومین شاه ساسانی طلایه دار سپاه ایران در جنگ‌های متوالی با رومیان بود.
بنابر روایات، وی سه نبرد با رومیان داشته است، نبرد سوم در سال ۲۶۰ میلادی و در ادسا «منطقه‌ای در ترکیه» با والرین رومی اتفاق افتاد. پس از شکست سپاه رومیان توسط شاپور سربازان و فرماندهان و خود والرین همگی به اسارت وی در آمده و زندانی می‌شوند. شاپور به سبب چنین پیروزی بزرگی فرمان داد تا صحنه پیروزی خود را در چندین مکان جاری کنند. صحنه پیروزی شاپور و تحقیر پادشاه رومی، علاوه بر نقش برجسته‌ها به عنوان یک حادثه مهم تاریخی در قرون بعدی نیز تصویر سازی شده است.
یاسمین.د
بدون نظر! اولین نفر باشید